12 Mayıs 2012 Cumartesi

genel özellikleri ve kullanımı


Genel özellikleri

Palamut meşesinin meyveleri iki senede bir olgunlaşır. Olgunlaşma Eylül ve Kasım aylarında sona erer. Fakat olgunlaşma fazlalaştıkça kadeh ve tırnaktaki tanen miktarı azalacağından, palamutlar tam olgunlaşmadan Ağustos-Eylül ayları arasında toplanır. Palamut meşesi 5-10 yaşından itibaren meyve vermeye başlar. En çok ürün 25-30 yaşlarında alınır. Bir ağaçta ortalama olarak 25-50 kg ürün alınmakla beraber, yetişme ortamına göre bu miktar değişebilir. Kurutma ile palamut, ağırlığının % 40'ını kaybeder. Pelit, meyvenin ağırlığının % 30'unu, tırnak ise % 25'ini teşkil eder.

Kullanımı

Meyveleri gallik tanen taşır. Tanen miktarı pelitte % 6-10, kadehte % 27,5, tırnakta % 34-50 arasındadır. Ayrıca meyvelerde şeker de bulunur. Pelitte % 9, olgun olmayan palamutta % 4,3, kadehte % 2,7 şeker vardır. Taze veya kavrulmuş meşe palamutları ishal durdurucu olarak kullanılır. Ayrıca hayvan yemi olarak da yer yer kullanılır. Kabuğu soyulduktan sonra kavrulmuş olan palamut, toz edilerek kahvesi yapılabilir. Tadlandırılarak midevî ve ishal durdurucu olarak istifade edilir. Boya ve deri sanayiinde de kullanılır.

anadolu palamut meşesi

Palamut meşesinin meyveleri 3 cm kadar uzunlukta silindir şekilli, açık kahverenkli ve buruk lezzetlidir. Palut, pelit, palıt gibi isimlerle de bilinir. Esas olarak palamut, pelit ve kadeh (kupula) olmak üzere iki kısımdan meydana gelir. İki kısma birden palamut adı verilir. Pelit, silindirik şekilli, takriben 2 cm uzunluğunda, ucu basık ve beyaz tüylüdür. Kadeh ise 2-6 cm çapında olup, üst kısmı tırnak denilen üzeri tüylü, uzun, kalın ve kıvrık veya yatık çıkıntılarla örtülüdür

çeşitleri ve özellikleri


Kayıngiller familyasından olan meşe ağacı ülkemiz de en çok bulunan ağaç türüdür.

Özellikle Anadolu'da çok yaygındır. Ömürleri ortalama 500 yıl olan meşe ağaçlarının boyu 30 metre eni ise 2 metre civarındadır.

Dünya üzerinde 200, Türkiye’de 18 çeşit meşe ağacı bulunmaktadır. Yağışlı alanlarda çok sağlıklı yetişir ve gölge sever.Düz veya tırtıklı olabilen yaprakları kış mevsiminde dökülürler.

Türkiye’de bulunan meşe ağacı türleri şunlardır:

Anadolu palamut meşesi

Boz pırnal meşesi

Doğu Karadeniz meşesi

Istranca meşesi

İran palamut meşesi

İspir meşesi

Kasnak meşesi

Kermes meşesi

Lübnan meşesi

Macar meşesi

Makedonya meşesi

Mantar meşesi

Mazı meşesi

Pırnal meşesi

Saplı meşe

Sapsız meşe

Saşlı meşe

Tüylü meşe

Yalancı tüylü meşe

meşe palamudu


Meşe palamudu

Meşe ağaçları palamut isimli bir meyve verir. Palamutların biçimi silindirdir ve kadeh şeklinde bir yapı içinden çıkarlar. İçinde “pelit” adı verilen, dokusu kestaneye benzeyen tohumu vardır.

Palamut tanenli bir yemiştir ve özellikle boya sanayisinde kullanılır. Sert ve acı olan pelitler ise genellikle hayvan besini olarak değerlendirilir. Meşe ağaçları 50 yaşına gelmeden palamut vermezler.


Kullanım alanları

Boya, mobilya, ev ve süs eşyaları yapımda meşe ağacı sıklıkla kullanılmaktadır. Dayanıklı olduğu için doğramalarda, gemi, köprü ve iskele yapımda sıklıkla meşe ağacından faydalanılır.

Yakacak ve kullanılacak odun olarak da değerlendirilen meşe ağacı şarap fıçısı yapımında da kullanılmaktadır.

Meşe ağacının kabuklarından çay üretilir. Elde edilen bu çay bağırsak ve mide rahatsızlıklarına iyi gelmektedir.

 

palamut ağacı